مراوه تپه خواستگاه کودتای حزب توده برای فتح شمال ایران بوده است .
به گزارش اترک به نقل از مرکز تحقیقات صدا و سیما :
كشف كودتاي غرب توده كه در 15 آگوست 1955 مطابق با 24 مرداد 1324 درحدود 57 سال قبل در ايران
استان خراسان به رهبري سرگرد اسكنداني به جهت براندازي حكومت استبدادي پهلوي دوم در بعد ملي صورت
گرفت . توسط عمال شوروي و جاسوسان پهلوي دوم بودكه منجربه كشته شدن افسران توده اي و تثبيت هرچه
بيشتر حكومت استبدادي گرديد.
كليد واژه: تاريخ معاصر ايران، تاريخ پهلوي حزب توده ، اسكندراني، خراسان ، محمدرضا شاه پهلوي
، جماهير شوروي، افسران نظامي، استبداد
خلاصه مطالب:
براثر سقوط رضاشاه فضاي سياسي بازشده موجب سربرآوردن احزاب در ايران شد. حزب توده يكي از آنها
است كه در مدت كوتاهي گسترش زيادي يافت و در بين نظاميان نيز طرفداران زيادي پيدا كرد به طوري
كه پس از مدتي سازماني به نام سازمان نظامي حزب توده بوجود آمد. كه اعضاي آن از بين نظاميان بودند.
آنها از همان ابتدا اسرار نظامي را در روزنامه هاي توده اي چاپ مي كردند و همين امر موجب حساس
شدن دستگاهاي اطلاعاتي رژيم به آنها شد.
پس از مدتي سازمان نظاميان تصميم گرفتند كودتاي عليه حكومت انجام دهند. كه به قيام افسران خراسان
معروف است.
براثر شكست اين قيام آزادي هاي سياسي محدود شد و حكومت نظامي اعلام شد.
بسياري از افسران اعدام يا تبعيد شدند و حزب توده در محدوديت شديدي قرار گرفت و نشرياتش متوقف
شدند. بسياري از افسران و نظاميان طي تلگرافهايي وفاداري خود را به محمدرضا شاه اعلام كردند.
درسال 1323 بخشي از اعضاي سازمان نظاميان غرب توده به اين نتيجه رسيدند كه به وجود آمدن شرايط
نيمه دموكراتيك در ايران براثر عوامل و مبارزات داخلي نبوده و ناشي از ورود ارتشهاي اتحاد شوروي
و انگلستان به ايران بود و با توجه به پايان يافتن جنگ جهاني دوم و خروج ارتش شوروي از ايران هيات
حاكم كه ماهيتا غير دموكراتيك است در جهت بدست دادن مواضع ازدست داده اقدام خواهد كرد و به دستگيري
و كشتار فعالان انقلابي وامحاي شرايط نيمه دموكراتيك خواهد پرداخت بنابراين مي بايستي نيروهاي
انقلابي با اقدامات سريع خود را براي مقابله با چنين شرايطي آماده نمايند.
آنان معتقد بودند كه مبارزات مسالمت آميز پارلماني كاري از پيش نمي برند ومي كوشيدند كه رهبري
حزب توده را به تجديد نظر در خط مشي حزب وادارند، اما رهبري حزب با آنان موافقت نكرد.
سرهنگ آذر و سرگرداسكنداني از نظاميان توده اي به اين نتيجه رسيدند كه بايد حزب را با نظامي
انقلابي به دنبال خود بكشند. آنها برنامه ريزي كردند كه تعداد محدودي از افسران توده اي با برداشتن
تسهيلات و مهمات لازم از واحدهاي خود در محلي در شمال كشور مستقر شوند و در آنجا پايگاهي به وجود
آورند و با پخش اعلاميه عليه دولت وتوضيح اهداف خود از كليه افسران و ديگر مردم ايران كه به نحوي
با دولت و رژيم شاهنشاهي آن مخالفند دعوت كنند تا به آنها بپيوندند.
آنان پس از متقاعد كردن افسران مشهد به سازماندهي و تهيه و تدارك امكانات واقدامات لازم براي
قيام پرداختند و هريك از اعضا را مسئول تهيه و تدارك بخشي از مقدمات كردند.
براي تامين مالي قيام به اقدامات مختلفي از جمله فروش لاستيكهاي ارسالي به لشكر خراسان دربازار
سياه هروقت حقوق ماهيانه لشكر خراسان و وسايل و تجهيزات مهندسي مورد نياز قيام مانند نقشه، قطب
نما، الوار و... از انبارهاي لشكر دست زدند.
در آخرين ساعات شب 24 مرداد 1324 افسران كودتاچي لشكر 8 خراسان درحالي كه براساس برنامه ريزي
قبلي كليه پستهاي نگهباني پادگان لشكر را در اختيار داشتند حركت خود را آغاز نمودند. در ساعت مقرر
افسران به يكديگر بپيوستند و پس از طي مسافتي در محلي از پيش تعيين شده در نزديك جاده مشهد - قوچان
توقف نمودند تا افسران قيام كننده با يكديگر آشنا شوند زيرا به دليل مخفي بودن تشكيلات سازمان
نظاميان پاره اي از انحصا يكديگر را نمي شناختند. درساعات اوليه روز پنج شنبه 25 مرداد قيام كنندگان
به سوي قوچان به حركت درآمدند و براي جلوگيري از انتشار خبر قيام تمامي سيمهاي تلفن و تلگراف به
وسيله تسوانها قطع كرديد.
آنان آواز خوان و خوشحال براساس برنامه ريزي قبلي به سوي مراوه تپه حركت كردند تا پادگان اين
قريه را خلع سلاح نمايند. پادگان مراوه تپه به سرعت خلع سلاح شده و در اختيار افسران توده اي قرار
مي گيرند. آنان در تپه هاي شمالي مراوه تپه جلسه اي تشكيل داده و نتايج عمليات را مورد ارزيابي
قرار مي دهند در آن جلسه طرزكار در مرحله دوم نيز بررسي شده و خط سير به سوي گنبد كاووس ملين گرديد.
پس از يك سخنراني كوتاه در مسير خويش به كنبد اعلاميه هايي را كه قبلا آماده كرده بودند و به
عنوان بيانيه قيام كنندگان بود در نزديكي پاسگاهها و پادگانهاي مسير خويش پخش مي كنند.
دراين بيانيه آمده بود كه دموكراسي كنوني ايران ماسك فريبنده اي برچهره ديكتاتوريست كه با تمام
قوا مي كوشد كه اغراض سياسي خويش را كه ابزار بيگانگان است در سازمان ارتش دخالت داده و افسران
را آلت مقاصد پليد خويش قرار دهد، و در اين بيانيه از كليه نظاميان خواسته شده بودند كه قدرت تعرض
را از ديكتاتوري سلب كنند.
روز بيست و هفت مرداد قيام كنندگان به گنبد كاووس مي رسند و توسط نگهبانان پاسگاه شوروي متوقف
مي شوند و خبر قيام كودتاچيان به شوروي مخابره مي شود. افسران حزب توده انتظار داشتند كه شوروي
اگر از آنان حمايت نكند جلوي آنان را هم نمي گيرد اما چنين نشد و افسران توسط قواي پاسگاه مرزي
شوروي متوقف شدند ومجبور شدند كه درباغ كشاورزي گنبد كاووس اتراق كنند غافل از اينكه ساختمان شهرباني
و ژاندارمري در خياباني است كه به باغ كشاورزي منتهي مي شود و اينان براي هرگونه اقدامي مجبورند
از جلوي آن بگذرند.
بالاخره در ساعت 4 و سي دقيقه بعداز ظهر روز بيست و نهم مرداد ماه هزاروسيصد و بيست و چهار سرگرداسكندري
دستور حركت به سمت تركمن صحرا را صادر مي كند و خود رانندگي رابرعهده مي گيرد.
به محض عبور افسران از جلوي ساختمان شهرباني نيروهاي دولتي كه جهت مقابله با آنان به شهرباني
اعزام شده بودند آنان را به رگبار مي بندند. چند تن از افسران بلافاصله كشته مي شوند و چندين نفر
ديگر زخمي گرديده و بقيه تا شب در پشت كاميونهايي كه با خود آورده بودند موضع گرفته و با استفاده
از تاريكي شب مي گريزند. آنان مي خواستند كه بارساندن خود به مسئولان حزب توده در مناطق شمالي
كشور در پناه حزب قرار گيرند. يكبار ديگر آنان در همين روزها سعي مي كنند دوباره به نيروهاي دولتي
حمله كنند و مقدمات حمله را فراهم مي كنند،اما نيروهاي شوروي كه درآن منطقه حضور داشتند با فريب
دادن آنان (كه به قصد كمك و همياري جهت براندازي حكومت آمده اند.) آنان را به منطقه اي در آذربايجان
شوروي منتقل كردند زيرا از لو رفتن تشكيلات نظامي حزب توده نگران بودند همچنين به دنبال اهداف
قيام كنندگان نيز نبودند و فقط باتوضيه هاي عبدالصمد كامبخش مسوول شاخه نظامي حزب توده جهت حفاظت
از جان آنان آنها را به شوروي منتقل كردند و به اين ترتيب قيام افسران حزب توده بدون دستيافتن
به نتيجه قابل توجهي به پايان رسيد و نافرجام ماند.