با سونوگرافی NT قبل از ورود جنین به سن4 ماهگی می توان از ابتلای جنین به اختلالات مادرزای و ژنتیکی مطلع شد.

یکی از تست های غربالگری که برای مادران باردار در هفته یازدهم تا چهاردهم بارداری توصیه می شود، سونوگرافی NT می باشد. NT مخفف  nuchal-translucencyبه معنای فضای شفاف پشت گردن است.

در طی این نوع سونوگرافی، متخصص مربوطه با بررسی ابعاد و اندازه های جنین، ابتلای او به بیماری سندروم داون و برخی از ناهنجاری های کروموزومی و مشکلات قلبی مادرزادی را بررسی می کند.

قبلا مادران تنها پس از به دنیا آمدن فرزندشان، متوجه نقص های مادرزادی و ژنتیکی در او می شدند، اما با این تکنولوژی جدید می توان قبل از ورود جنین به ماه چهارم جنینی، از ابتلای او به این ناهنجاری ها اطلاعاتی کسب کرد.

در سونوگرافی NT جنین بیمار چگونه دیده می شود؟

متخصص مربوطه با بررسی اندازه فضای روشن و شفاف در بافت پشت گردن، بیماری را در جنین تشخیص می دهد.

نوزاد مبتلا به ناهنجاری مادرزادی، معمولا مایع تجمع یافته ای در ناحیه پشت گردن خود در طول سه ماه اول بارداری دارد و این فضای روشن، بزرگتر از میزان جنین های سالم و طبیعی می باشد.

سونوگرافی NTچه موقع باید انجام شود؟

سونوگرافی ان تی باید بین هفته های 11 تا 14 بارداری انجام بگیرد، زیرا در محدوده همین سن بارداری، مایع پشت گردن جنین، شفاف و قابل بررسی است.

سونوگرافی NT باید بین هفته یازدهم تا سیزدهم و شش روز انجام شود.

قبل از 11 هفتگی انجام این سونوگرافی امکان پذیر نیست، زیرا جنین بسیار کوچک است و بعد از هفته چهاردهم نیز مایع شفاف پشت گردن جنین، از بین می رود.

سونوگرافی NT چه کاربردهای دیگری دارد؟

علاوه بر تشخیص ناهنجاری های ژنتیکی و مادرزادی، با این نوع سونوگرافی، سن دقیق جنین و موقع دقیق زایمان طبیعی قابل تعیین است.

همچنین در طی سونوگرافی NT ، وجود و یا عدم وجود استخوان بینی هم قابل ثبت و بررسی می باشد، زیرا در ناهنجاری های مادرزادی مثل سندروم داون، تیغه استخوان بینی تشکیل نمی شود.

لازم به ذکر است که استخوان بینی در هر سنی از حاملگی قابل اندازه گیری می باشد و ارزش تشخیصی دارد، ولی به علت همراهی با  NT  بیشتر در ماه های سه ماهه دوم استفاده می شود.

سونوگرافی NT و استخوان بینی، برای غربالگری بیماری های ژنتیکی شایع و نارسایی قلبی جنین استفاده می شود.

شکل استخوان بینی و زاویه آن با استخوان پیشانی در تشخیص بسیاری از بیماری ها در هر سنی کمک می کند.

علاوه بر مواردی که ذکر شد در طی این سونوگرافی، متخصص مربوطه  با اندازه گیری نواحی مختلف بدن جنین، مثلا اندازه دور سر جنین، طول بدن، استخوان ران و استخوان بازو، سلامت جنین را تا حدی بررسی می کند.

چه خانم هایی باید این سونوگرافی را انجام دهند؟

انجام این نوع سونوگرافی برای تمامی زنان باردار مفید است و تا حدی خیالشان را از بابت برخی ناهنجاری های جنین راحت می کند .

اما زنان باردار بالای 35 سال سن و خانم های بارداری که در زایمان های قبلی خود فرزندی با ناهنجاری مادرزادی به دنیا آورده اند و یا در اقوام درجه یک خود، افرادی با ناهنجاری مادرزادی و ژنتیکی دارند، باید این سونوگرافی را انجام دهند.

سونوگرافی NT چگونه انجام می شود؟

در این سونوگرافی، مادر روی تحت دراز می کشد و متخصص مربوطه، حسگر را به ماده ژلاتینی آغشته می کند و بر روی شکم مادر قرار می دهد.

در حین انجام این سونوگرافی، مادر می تواند جنین خود را بر روی مانیتوری که روبرویش قرار دارد، مشاهده کند.

یکی از مزیت های ویژه این آزمایش، غیر تهاجمی بودن آن می باشد که هیچ گونه خطری، مادر و جنین را تهدید نمی کند.

* تذکر مهم

به مادران باردار توصیه می شود که برای انجام سونوگرافی ان تی، حتما بین ماه های 11 تا 14 بارداری به پزشک مراجعه کنند.

انجام این سونوگرافی به همراه آزمایش خون که برای بررسی بیشتر ناهنجاری های جنین انجام می گیرد، ارزشمند است.

انجام سونوگرافی NT و آزمایش خون ناهنجاری های ژنتیکی با هم، قابلیت تشخیصی دارند و به عنوان تست های غربالگری سه ماه اول بارداری به حساب می آیند.

لازم به ذکر است که دقت سونوگرافی، به تنهایی در تشخیص ناهنجاری های جنین حدود 75 درصد می باشد و اگر با آزمایش خون همراه شود، صحت آنها به 85 درصد می رسد.

همانطور که می دانید در آزمایش های پزشکی همیشه درصد خطایی برای اشتباهات قرار می دهند.

در طی آزمایش خونی که از مادر می گیرند، سطح هورمون های بدن مادر اندازه گیری می شود و احتمال ابتلای جنین به ناهنجاری های ژنتیکی مثل سندروم داون و تریزومی 13 و تریزومی 18 را بررسی می کنند. تریزومی به معنای سه کروموزوم به جای دو کروموزوم طبیعی است.

در طی تست های غربالگری سه ماهه اول بارداری، وجود و یا عدم بیماری هایی مانند تریزومی 18 و تریزومی 21 (سندروم داون) و تریزومی 13 بررسی می شود، یعنی کروموزوم های شماره 13 و 18 و 21 جنین را از جهت سه تایی بودن که نوعی ناهنجاری است، بررسی می کنند.

همانطور که می دانید تعداد کروموزم های انسان در هر سلول (غیر جنسی) 23 جفت، یعنی 46 عدد است.

زهره لطیفی

بخش سلامت تبیان