خدمات مشورتی مشاران در ارتقای کیفیت و وضعیت روانی - اجتماعی مدرسه نقش بسیار زیادی را ایفاء می نمایند.

بر هیچ کس پوشیده نیست که مشاوره به گونه ای همراه با آغاز زندگی انسان همراه و همدم انسان بوده است.
از زمانی که خدمات مشاوره ای به عنوان یکی از خدمات لوکس و متعلق به بخش مرفه جامعه بود ، مدتها گذشته است.امروزه هر چه جلوتر می رویم نیاز به دریافت خدمات مشاوره ای از سوی مردم ملموس تر از پیش می شود.
در این مقاله سعی شده موقعیت  مشاوران را به عنوان حقیقتی لازم در زندگی امروزی که متاسفانه در برهه ای از زمان مورد بی مهری قرار گرفته شده بود،‌ نشان دهیم .
خدمات مشاوره ای امروزه مورد نیاز همه ی مردم می باشد و همه از آن بهره می برند.
کلمات کلیدی:خدمات مشورتی مشاوران،کیفیت روانی اجتماعی، مشاوره
مقدمه
مولوى در اين باره مى‏گويد:
امر شاورهم پيامبر را رسيد            گرچه رايى نيست رايش را نديد
 در ترازو جور ضيق زرشدست       نى از آنك جو چو زر گوهر شدست
 روح، قالب را كنون همره شدست     مدتى سگ حارس درگه شدست
 مشورت كن با گروه صالحان           بر پيمبر امر شاورهم بدان
 امر هم شورى براى اين بود              كز تشاور سهو و كژ كمتر رود
 اين خردها چون مصابيح انور است    بيست مصباح از يكى روشن‏تر ست
حضرت اميرمومنان (ع) ‏مى‏فرمايد: براى در امان ماندن از لغزشها و پشيمانيها باصاحبان خرد مشورت كن. «شاور ذوى العقول تامن الزلل والنوم‏»

در مقدمه ابتدا کارها و خدماتی که امروزه مشاوران در جامعه انجام می دهند را به اختصار بیان می کنیم.
در لفظ عمومی امروزه حتی در روستاها نیز خدمات عمومی مشاوره انجام می شود.خدماتی از قبیل خرید و فروش ملک، خرید و فروش محصولات ،‌اقلام فرهنگی ، خواستگاری ، ازدواج ،‌طلاق و ...
خدمات مشاوره‌اى از مهمترين خدمات راهنمايى است و آن را قلب و هستهٔ راهنمايى و از تکنيک‌ها و فنون مؤثر در حل آسيب‌هاى خانوادگي، اجتماعي، تحصيلي، عاطفي، اخلاقى و ... مى‌دانند. بطور معمول، از اين خدمات در مراکز راهنمايى و مشاوره، کلينيک‌هاى روانى و ساير مراکز خدماتى و آموزشى بصورت گسترده، تخصصى و نظام‌يافته استفاده مى‌کنند.
از نظر لغوي، مشورت را شور کردن، رأى زدن، رأى خواستن، رايزنى و تدبير خواستن گفته‌اند و از نظر اصطلاحي، مشاوره: ارتباط روياروى و مستقيم بين مشاور و مراجع است و هدف آن کمک به مراجع در سازگارى مؤثرتر با خود و محيط است.(1)
اما منظور از خدمات مشاوره ای در این نوشتار بیشتر حول خدمات مشاوره ای مشاوران در مدارس سیر خواهد کرد.
نقش خدمات مشورتی مشاوران در ارتقای کیفیت و وضعیت روانی –  اجتماعی مدرسه
حضور مشاوران در مدارس و ارائه خدمات مشاوره ای از ابتدا تا کنون نیز تغییرات زیادی را به چشم دیده است و از رائه ارائه نصیحتهای صرف در ابتدا شروع شده و تا به امروز که خدمات تخصصی آنها به دانش آموزان ، اولیاء ، همکاران و افراد دیگر مرتبط با دانش آموزان و جامعه بسیار پررنگ می باشد.
در خصوص این مهم باید گفت: در اینکه هر مشورتی به بهبود وضعیت روانی –اجتماعی محیط خود کمک می کند ، اعتراضی نیست اما برای محقق شدن این مهم ابتدا باید خود شخص مشورت دهنده نیز به این واقعیت معترف باشد.
احساس مفید بودن و مفید واقع شدن توسط خود مشاور در انتقال اثر خدمات مشاوره ای او بسیار مهم   می باشد.
لزوم وجود خدمات مشورتی مشاوران در مدارس
جامعه نیازمند داشتن افراد سالم برای حرکت رو به جلو می باشد و بدون داشتن چنین افرادی حرکت جامعه به هیچ وجه رو به چلو نخواهد بود و شاید چنین جامعه ای حتی حرکت معکوس هم داشته باشد.
یکی از مراکز تربیت نیروی سالم و متخصص برای داشتن جامعه ی مترقی بعد از مراکزی همچون خانواده ،‌محیطهای مذهبی و ...محیطهای آموزشی امروزی(مدارس) هستند.
مدارس به نقلی خانه ی دوم انسانها می باشند و در صورتی که اولیاء ‌این خانه نیز نقش مکملی خود را در تربیت فرزندان جدید خود به خوبی ایفاء‌ نمایند، جامعه نیروی سالم و خوبی را به دست خواهد آورد و در صورتی که عملکرد مدرسه خوب نباشد،‌نیروی سالم و خوبی نیز وارد بدنه ی جامعه نخواهد شد.
اگر در جامعه افراد تحصیل کرده و با مدرک بالا که خوب تربیت شده اند ؛باشند، جامعه از ثبات و پایداری بیشتری برخوردار خواهد بود.(دکتر فکوری1393)
تخصصی شدن آموزشها و افزایش علوم کار تدریس و آموزش را نیز تخصصی کرده و لزوم واگذاری سایر کارهای مرتبط با تعلیم و تربیت را  به دیگران واجب نموده است.شاید یکی از ابتدایی ترین نتیج خدمات مشاوره ای در مدرسه ، سبکی کار دبیران، معاونین و مدیران مدارس در برخورد با مشکلات آموزشی، یادگیری، افتهای تحصیلی و ...باشد.
وجود مشاور در مدرسه باعص کار بدون دغدغه ی سایر کارکنان و حتی دانش آموزان برای برقراری ارتباط بدون واهمه می شود.
طبق پژوهشهای صورت گرفته در حوزه ی خدمات مشاوره ای –مشاوران مدارس نیمی از زمان حضور خود را در مدارس به ارائه خدمات مربوط به بهداشت روانی دانش آموزان صرف می کنند.(2)
در پایان
خدمات و مداخلات بهنگام مشاوران اجازه ی کار تدریس و تداوم آن را برای معلم و اجازه ی یادگیری بهتر و بدون دغدغه را به دانش آموزان برای فهم بهتر مطالب فراهم می کند.
اگر این مداخلات توسط مشاور در جای خود شکل نگیرد و معلم و دانش آموز با مسائل غیر آموزشی با هم درگیر شده باشند ، نه یادگیری صورت خواهد گرفت و نه آموزشی داده خواهد شد.مداخلات به موقع مشاور برای فرد دانش آموز ، علاوه بر حل مشکل آن فرد ، باعث می شود در جریان یادگیری معلم و سایر دانش آموزان به یادگیری آموزش بپردازند و متاثر از مشکل دانش آموز دارای مشکل نشوند.
وجود مشاور در مدرسه مانند آبی است که نمی گذارد شعله های کوچک تبدیل به آتشهای بزرگ شوند.
رضا جامی –مشاور دبیرستان حضرت امام علی علیه السلام کلاله

منابع :
1- ( نوابى‌نژاد، شکوه، سه گفتار دربارهٔ راهنمايى و تربيت فرزندان، ص ۱۷۵.(
2-(مجله ی مشاور مدرسه،شماره 2، دوره ی 3،سال 1386،تحقیق توسط الکساندریا و اوجیل کوک، ترجمه بهمن کلانتر)

نویسنده :رضا جامی