سنت قایتارمق یک ساله به سه روزه تبدیل شده است .

به گزارش اترک : در اين قسمت مي خواهيم شما را با رسم قايتارمق يكي از رسوم 7 گانه در عروسي تركمن كه امروزه فقط به صورت نمادين اجرا مي شود آشنا كنيم .با سنت كهن ، عجيب و تا حدودي منسوخ شده قوم تركمن آشنا شويد

به گزارش خبرنگار ساحل گميشان : عروسی ترکمنها ویژگی ها و جذابیتهای بسیاری دارد. عروسی در میان ترکمنها به مدت 3 یا 4 روز به طول می انجامد. عروسی ترکمن ها هفت مرحله دارد که عبارتند از: قودا بولماق، پذیرایی، مصائب(مصاحب)، عروس کشی، اوجه، اللش درمه و قایتارمق.
ما مقصد داريم شما را با آخرين مرحله ويكي از نادر ترين رسوم عروسي در ميان قبائل ايراني يعني قايتارمق آشنا كنيم .

قايتارمق در گذشته نه چندان دور يعني تا حدود همين 30 تا 40 سال پيش به اين صورت انجام مي شد كه درست فرداي روز عروسي عروس بايد به همراه خواهر و مادر داماد به خانه پدرش مي رفت و به مدت يك سال در خانه پدرش مي ماند.
اين رسم در شرايطي صورت مي گرفت كه داما تنها هر دو يا سه ماه يك بار براي ديدن همسرش به خانه پدر زن خود مي رفت و با عروس جوان خود ديدار مي كرد.

اين رسم عجيب به اين صورت بود كه اگر داماد كمي زود تر و يا بيشتر دلش براي همسرش تنگ مي شد و به ديدنش مي رفت كار زشتي به حساب مي آمد و نوعي سبكي در رفتار محسوب مي شد.
در تحقيقاتي كه خبرنگار ما با افراد قديمي تر در خصوص فلسفه اين رسم داشته اين طور برداشت مي شود كه علت آن مي توانست دلايلي به شرح ذيل داشته باشد.
در گذشته افراد يك خانواده خصوصا خانمها به جهت آنكه يك نيروي كار مهم در خانه محسوب مي شدند و در اقتصاد خانواده موثر بودند با اين كار سعي مي شد فرصت يك ساله ديگري به خانواده عروس داده شود وبه اين ترتيب خانواده دختر زمان بيشتري از اين نيروي كار مفيد بهرمند شوند ودر واقع اين لطفي بود در حق پدر عروس .
نظريه محتمل ديگري كه در مورد اين رسم نادر تركمني وجود دارد اين است كه با توجه به اين كه مهريه در قوم تركمن در همان ابتداي وصلت توسط داما د به پدر عروس داده مي شود . اين يك سال ماندن عروس در خانه پدرش هم به نوعي قسمتي از مهريه عروس محسوب مي شده .
كساني كه قايتارمق يك ساله را تجربه كرده اند هم اكنون مادر زن و مادر شوهرشده اند و شايد تلخي دوري عروس و دامادجوان از هم و تبعات اين دوري يكي از دلايل منسوخ شدن اين رسم بوده است.
قايتارمق هم اكنون هم در كل تركمن صحرا اجرا مي شود ولي تنها به صورت نمادين و عروس تنها يك الي دو شب در خانه پدرش مهمان مي شود و بعد از آن خواهر و مادر داماد به سراغ عروس خانم مي روند و او را به خانه شوهرش مي برند./ساحل گمیشان