donbalana

با آمدن بهار و بارشهای بهاری ، جویندگان دنبلان در منطقه ی مراوه تپه هم زیاد می شوند.

به انگلیسی ( Truffle ) نوعی قارچ خوراکی گرانقیمت و کمیاب است. این قارچ در گونه‌های مختلف به رنگ های قرمز تیره، خاکستری، سفید، بنفش و سیاه است. ولی لذیذترین نوع آن دارای پوسته سیاه‌رنگ است.

قارچ‌های دنبلان معمولاً دسته دسته در عمق ۳۰ سانتیمتری در خاک و نزدیک به ریشه‌های گیاهان و درخت ها می‌رویند. کاشت آن ها نتیجه مفید نداده‌ است، ولی به حالت طبیعی در بسیاری از زمین های معتدل دیده می‌شوند و آن ها را به وسیله سگ یا خوک پیدا می‌کنند.

دو نوع سیاه و سفید این قارچ گرانقیمت‌ترین قارچ‌های دنبلان زیرزمینی هستند. بیش‌ترین میزان مصرف قارچ دنبلان در رستوران ‌ها، صنایع غذایی، تهیه انواع سس‌ها و روغن ‌های معطر و نیز داروسازی است. قارچ دنبلان به صورت همزیستی با ریشه ‌های درختان جنگلی به وجود می‌آید و در سطح تجاری در آزمایشگاه‌ها اقدام به تولید نهال آلوده به میسلیوم ‌های قارچ دنبلان می‌کنند و بعد کشت درختان را در زمین انجام می‌دهند. اندازه قارچ دنبلان از یک فندق تا اندازه یک پرتقال می‌باشد و شکلی شبیه سیب زمینی دارد. کشت و کار این قارچ‌ها در زمین‌هایی که بکر می ‌باشد هم موجب درآمد زایی افراد بومی می‌شود و هم طبیعت دچار دست خوردگی نمی‌شود.

donbalan

قارچ دنبلان کوهی سفید در دسامبر سال ۲۰۰۹ به قیمت هر کیلو حداقل ۱۰۲۰۰ دلار آمریکا بفروش رفته ‌است.
گونه‌ای از نادرترین قارچ‌های دنبلان کوهی جهان در برخی از مراتع شهرستان طارم ( آب‌بر ) و در مراتع روستاهای اطراف شهرستان خدابنده ( قیدار ) استان زنجان شناسایی و در دانشگاه زنجان بررسی شده ‌است. قارچ دنبلان کوهی با گیاهان مرتعی همزیستی دارد و در سال‌های پر باران و فصل پاییز و نیز از اول اسفند تا نیمه اول فروردین در مراتع شهرستان طارم رشد می‌کند. بیش از ۱۵ نوع پروتئین در این قارچ‌ها شناسایی شده‌است که همه ساله جویندگان زیادی را به این ارتفاعات می کشاند. این قارچ در بازار تجریش تهران یافت می شود که قیمت هر کیلوی آن   تا ۴۰ هزار تومان  بفروش می رسید.
با توجه به آغاز بارندگی های بهاره و مساعد شدن شرایط رشد دنبلان ها، جمع آوری، خرید و فروش و مصرف این قارچ ها در رویشگاه های این قارچ در کشور از رونق خاصی برخوردار شده است.

بخشی از خواص دارویی و پزشکی قارچ دنبلان بر اساس مستندات علمی و تحقیقات آزمایشگاهی و برخی دیگر در میان مردم مناطق مختلف و بر اساس تجربیات شخصی و در طول سال های متمادی به اثبات رسیده است. در طی نمونه برداری از قارچ های دنبلان در طی سال های گذشته، با مطرح کردن سؤالاتی از مردم مناطق مختلف کشور، در مورد خواص این قارچ، مردم از آن به عنوان یک غذای نیرو بخش و مقوی یاد کرده و تغذیه از آن در فصل بهار را برای جلوگیری از انواع بیماری ها در طول سال مؤثر می دانند. در میان مردم آذربایجان غربی اعتقاد بر اینست که قارچ تأثیر چشمگیری در کاهش قندخون در میان مبتلایان به دیابت دارد. در شهر های مرکزی و جنوبی کشور نیز از قارچ به عنوان غذایی مقوی و دارویی در درمان بیماری های چشمی یاد می شود. در حدیثی از رسول اکرم نقل شده است : قارچ دنبلان مائده ای از جانب خداوند و از گیاهان بهشتی بوده و مصرف آن برای بیماری های چشمی سودمند است ( بحارالانوار، جلد ۶۲، صفحه ۱۴۵، حدیث ۳ ). برخی از افراد محلی در استان فارس نیز مصرف قارچ را در درمان عوارض پیری موثر دانسته و آن را به عنوان عامل جوانی می شناسند. بر اساس تحقیقات علمی انجام شده تاکنون تأثیرات آنتی بیوتیکی قارچ در برابر میکروب ها و عوامل بیماریزا، تأثیر آنتی اکسیدانی در برابر انواع عوامل سرطان زا و محافظت از کبد در برابر بیماری های کبدی به اثبات رسیده است.

donbala

برگرفته از سایت ماه تابان

لازم به ذکر است در منطقه ی مراوه تپه هم در دو نقطه به خصوص در این فصل از سال از این قارچ به وفور پیدا می شود . و جویندگان آنرا از شهرهای مختلف کشور به مراوه تپه می کشاند .

محمد مهدی خبرنگار اترک