عید نوروز بزرگترین جشن ایرانیان در بین تمامی اقوام ایرانی از جایگاهی بزرگ و مهم برخوردار است.

به گزارش اترک به نقل از گل رامیان، عید نوروز بزرگترین جشن ایرانیان در بین تمامی اقوام ایرانی از جایگاهی بزرگ و مهم برخوردار است و به تناسب جغرافیایی و باورهای فرهنگی برگزار می شود .

در شهرستان رامیان که از اقوام مختلف تشکیل شده، هر قومی به شکل خاصی آنرا اجرا می کند. در بین ترکان رامیان عید نوروز با مقدماتی همراه است که به اختصار به آن اشاره می شود:

1-خانه تکانی: خانه تکانی رسمی از باستان است. زدودن هر چه از مظاهر اهرمن در آیین زرتشتی و توجه اسلام به پاکیزگی که آنرا جزئی از دین شمرده است باعث شده که ایرانیان همیشه خاصه در ایام نوروز گرد و غبار و آلودگی را از زندگی ظاهری خویش بزدایند.

در رامیان همانند گذشته 15 تا 20 روز مانده به عید خانه ها بوسیله بانوان و دختران گردگیری و تمیز می شد چون اکثر خانه ها در قدیم از کاهگل ساخته شده بود دیوارها را با گل سفید اندود می کردند و به شکل زیبایی در می آوردند و در اینکار همسایه ها به کمک هم می آمدند و با تعاون و همیاری هم آن را به اتمام می رساندند.

مقداری سبزه و شکوفه بهاری را در خانه ای که گل اندود و تمیز شده بود می آویختند تا نشانی از سرسبزی و پایداری و سرزندگی برای اهل خانه در سال جدید باشد.

2- برگزاری مراسم «براتلق»(برات= عیدانه ، لق=پسوند منصوب)(عیدانه ی اموات و درگذشتگان): یکی از مراسمات قدیمی تاکنون جایگاه خود را در رامیان حفظ نموده است مراسم “براتلق” یاعیدانه ی درگذشتگان است.

بعد از اینکه خانواده ها منازل را گردگیری و تمیز کردند جهت زنده نگهداشتن یاد در گذشتگان خویش یک مهمانی را تدارک می کنند و تعدادی از قاریان را در شب به خانه دعوت کرده تا برای اموات آیاتی را قرائت نمایند و مهمانان پذیرایی شده و پس از دعا و فاتحه برای درگذشتگان آن منزل پراکنده می شوند.

خانواده ها اعتقاد داشته و دارند که اگر اموات خانه ای که از گذشتگان به میراث گذاشته شده را تمیز و اهل آنرا شاد ببینند با خوشحالی زمین را ترک کرده و به آسمان روحشان عروج خواهد کرد.

این باور ما را به باورهای آیین زرتشتیان می اندازد که می گویند روح اموات هر ساله پانزده روز از سال مانده به زمین عروج می نمایند و روز سوم عید زمین را به سوی جایگایشان در آسمان برمیگردند و اهل خانه هم در روی پشت بام هایشان آتش افروخته و آن ارواح را بدرقه می نمودند.

3- تهیه البسه عید: نوپوشیدن در ایام نوروز از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده است در این خصوص رامیانی ها که در تهیه ابریشم و البسه ابریشمی الوان شهرت دارند و داشته اند به پوشش خود اهمیت داده و می دهند .

پوشیدن لباس ابریشمی خاصه قرمزرنگ در بین زنان و دختران جوان هنوز هم جایگاهش را حفظ نموده که زیبایی را در وجود آنان دوچندان می نماید .

برای مردان نیز ابریشم خاصی به کار برده می شده است که از زیبایی و اهمیت برخوردار بوده است بنامهای صامصمخانی تفتان.

4- تهیه خوراکی های مخصوص عید نوروز: پختن نانهای سنتی که آن را کاک می نامند با روغن و شیر و شکر و نان تفتان و نوعی حلوای شیرین و خوشمزه که از آرد برنج تهیه می شود هنوز هم این رسم دیرین برقرار است.

5- سفره عیدنوروز: باحلول سال نو که باتیراندازی و شادی و غرلو همراه است سفره عیدنوروز و هفت سین نیز در خانه پهن شده است.

گرفتن شگون نیز هنگام تحویل سال جدید از کارهایی است که از گذشته موسوم بوده و هست.کودکی را قبل از تحویل سال آماده نشستن و ورود به خانه ای که در آن سفره ی عید پهن شده می فرستند که بخت و اقبال خوب را به همراه خودش برای اهل آن خانه به ارمغان آورد به آن کودک یا شخص شگون می گویند.

6- تهیه آش ماست برای روز عیدنوروز و سر سفره عید هم از مراسمات مخصوص رامیانیهای ترک نژاد است مهمانان با این آش خوشمزه پذیرایی می شوند.

بیشتر در سه روز اول عید نوروز سفره عید نوروز سفره عید پهن است و پس از آن خوراکیهای سفره به مجمعی مسی منتقل می شد .

برای کسانی که بعد از عید سال قبل از دنیا رفته اند مراسمی در منزل متوفی برگزار می شود و خویشان وهمسایگان و همشهریها ضمن ورود به آن منزل و پذیرایی با خرما و حلوا و چای فاتحه ای خوانده و مرخص می شوند.

7- برگزاری مراسم خاص نوعروسان: برای نوعروسانی که تازه ازدواج کرده اند و هنوز به خانه شوهر آورده نشده اند سفره ای بنام سفره عید که از طرف خانواده داماد تهیه و برده می شود.در ایام نوروز مادر و خواهران و یا خویشاوندان داماد با بردن مجمع هایی از البسه و شیرینی و میوه به خانه عروس می روند ومورد پذیرایی خانواده عروس قرار می گیرند.

8- بازی های ایام عید و نوروزخوانی: در ایام نوروز بازیهایی از جمله تخم مرغ بازی(وری-وری) و (چلیک چلیک) و (کچم کچم) (قاشدی قوده) (باقلانده باقلانده) (گونده گونش) (اوشدک) (تاب بازی) و ... انجام می شود.

9- خواندن نوروزخوانی قبل از عیدنوروز بنام الاشاهی توسط کودکان و نوجوانان انجام می شود که این جمع با خواندن شعری که با مطلع الاشاهی،الاشاهی شروع می شود به درب خانه های رفته و آمدن عید نوروز را مژده می دهند اهل خانه هم با دادن پول و تنقلات وشیرینی آنها را بدرقه می نمایند.

درگذشته دور مراسمات نوروزخوانی بنام (سازگده) از جایگاهی بالا برخوردار بوده که دسته هایی از خوانندگان و به همراه سرناچی ها و طبل و تار و تنبک همراه می شدند و در شهر با هیاهو و غریو حرکت می کرده اند که اهمیت عیدنوروز را در رامیان می رساند.

باسیزده بدر جشن نوروز به پایان می رسیده است. گردش در طبیعت خاصه رفتن به تپه ی مشهور رامیان نقاره خانه و بلنجر (کوه بلخار) رامیان هنوز هم مورد توجه می باشد .

سبزه گره زدن دختران دم بخت در سیزده بدر و طبیعت گردی و انداختن سنگ به نیت گشوده شدن بخت و برآورده شدن حاجت در رودخانه و جوی آب نیز همانند گذشته مرسوم است.

محقق و پژوهشگر رامیانی: عبدالحمید جعفریان