بر این اساس، باکتری‌های پروبیوتیک موجود در محصولات خوراکی، نه تنها باید دارای مشخصه‌های عملکردی و سودمند برای سلامتی انسان باشند بلکه از قابلیت ماندگاری در دستگاه گوارش هم برخوردار باشند. این ویژگی‌ها شامل رشد و بقای ارگانیسم‌ها در روند تولید محصول، نگهداری، و پس از مصرف حین انتقال از معده به روده است. دوز پروبیوتیم مصرف شده عامل مهمی است که بر تراکم میکروارگانیسم موجود در بخش‌های مختلف دستگاه گوارش تاثیر می‌گذارد. پروبیوتیک‏‌ها همچنین قادرند اختلالات میکروبیوتای روده، پس از درمان آنتی‌‏بیوتیکی را به حداقل برسانند. 

 

از نظر لغوی، ریشه کلمه پروبیوتیک یونانی است، اما در واقع این کلمه متشکل از پیشوند لاتین «پرو» و کلمه یونانی باستانی «بایوس» است، ترکیبی زبانی که به معنای «زندگی» می‌باشد. به طور کلی معرفی این مفهوم به دریافت کننده جایزه نوبل «الیمچنیکوف» نسبت داده می‌شود، وی در سال ۱۹۰۷ پیشنهاد داد که «وابستگی میکروب‌های روده به غذا اقداماتی را می‌سر می‌سازد تا فلور موجود در بدن را تغییر داده و میکروب‌های مفید را جایگزین میکروب‌های مضر کنیم». سازمان جهانی بهداشت، این اصطلاح را به «ارگانیسم‌های زنده‌ای» اطلاق می‌کند که در صورت مصرف به میزان لازم، اثرات «سلامت‌زایی» موثری برای میزبان خود دارند.

 

در ابتدای قرن بیستم اینطور تصور می‌شد که پروبایوتیک‌ها با بهبود توازن میکروبی (microbial) روده‌ای و جلوگیری از باکتریهای بیماریزا و سم ساز منافعی برای بدن میزبان داشته باشند. امروزه بررسی‌های مفصل و ثبت شده‌ای در حال انجام است که تاثیرات ویژه پروبایوتیک‌ها را شامل تخفیف بیماریهای تورم مزمن روده (chronic intestinal inflammatory diseases)، پیشگیری و درمان بیماریهای اسهال زا (pathogen-induced diarrhea)، عفونتهای دستگاه ادراری و تناسلی (urogenital infections) و گروهی از آلرژی‌ها (atopic diseases) و سندرم روده تحریک پذیر (Irritable bowel syndrome) و التهاب مزمن روده‌ای (Inflammatory Bowel Diseases) را شامل می‌شود. 

 

پروبیوتیک، به‌عنوان صفت مواد غذایی حاوی این باکتری‌ها هم به‌کار می‌رود. پروبیوتیک‌ها نه فقط در غذای انسان بلکه امروزه در غذای طیور صنعتی نیز به فراوانی مورداستفاده قرار می‌گیرند. 

 

از آنجا که فرآورده‌های پروبیوتیکی حاوی باکتری‌هایی هستند که اثرات مفیدی در سلامتی مصرف کننده برجای می‌گذارند، باکتری‌های پروبیوتیک موجود در محصولات تجاری باید مشخصه‌های عملکردی و سودمند خود برای سلامتی را که در اصل برای آن انتخاب شده‌اند حفظ کنند. این ویژگی‌ها شامل رشد و بقای ارگانیسم‌ها در روند تولید محصول، نگهداری، و پس از مصرف در حین انتقال از معده به روده می‌باشند.

 

دوز پروبیوتیک مصرف شده عامل مهمی است که بر تراکم موجود در بخش‌های مختلف دستگاه گوارش تاثیر می‌گذارد. در کانادا سطح سویه (strain) پروبیوتیک باید در یک واحد معین از مواد غذایی اعلام شود و آن واحد می‌بایست حداقل ۱. ۰×۱۰۹ cfu تعداد از یکی از باکتری‌های پروبیوتیک را داشته باشد. در افراد سالم، مصرف محصولات پروبیوتیک حاوی باکتری‌های مفید، مانند بیفیدوباکتریوم‌ها و لاکتوباسیل‌ها، می‌تواندمزایای فیزیولوژیکی به همراه داشته باشد. پروبیوتیک‏‌ها در حفظ تعادل و ثبات میکروبیوتای روده نقش مهمی دارد؛ میکروبیوتا به عملکردهای گوارشی از جمله کنترل زمان انتقال، عادات روده‏ا، کنترل فراهمی زیستی مواد مغذی و مدولاسیون فعالیت سیستم ایمنی دستگاه گوارش کمک می‌کند. پروبیوتیک‌ها همچنین ممکن است اختلالات میکروبیوتای روده را پس از درمان آنتی بیوتیکی به حداقل برسانند. تعادل و ثبات ساختار تجمع میکروبی را می‌توان از طریق سطوح افزایش یافته بیفیدوباکتریوم‌ها و لاکتوباسیل‌ها، ترجیحا به قیمت از بین بردن باکتری‌های مضر بیشتر به دست آورد. پژوهش در مورد اثرات بهداشتی بالقوه پروبیوتیک‌های مکمل، عملکرد ایمنی، سرطان، اسهال وابسته به آنتی بیوتیک، اسهال مسافرتی، آلرژی‌ها، عدم تحمل لاکتوز، فشار و کلسترول خون، عملکرد سیستم ایمنی و تولید ویتامین را در بر می‌گیرد.

 

فواید مکمل های پروبیوتیک

 

در افراد سالم، مصرف محصولات پروبیوتیک حاوی باکتری‏های مفید، مانند بیفیدوباکتر‏ها و لاکتوباسیلوس ها، می‏تواند اثرات مثبتی بر سلامت انسان به همراه داشته باشد. پروبیوتیک‏ها در حفظ تعادل و ثبات میکروبیوتای روده نقشی کلیدی دارند؛ میکروبیوتا به عملکردهای گوارشی از جمله تنظیم زمان انتقال مواد غذایی، عادات روده‏ایی، کنترل فراهمی ‏زیستی (Bioavailability) مواد مغذی و تنظیم کارکرد سیستم ایمنی دستگاه گوارش کمک می‏ کنند. بیفیدو باکتریوم انیمالیس لاکتیس‏ - (BB-12) نیز که نوعی باکتری گرم مثبت است با صفرا، اسید معده و هیدرولاز نمک صفرا سازگاری داشته و میزان چسبندگی بالایی به مخاط روده دارد و از این رو در قیاس با سایر گونه های بیفیدوباکترها در مقابل اسید معده و صفرا مقاومت بالایی نشان داده و می تواند به صورت زنده به روده ها رسیده و در بهبود سلامتی میزبان، ایفای نقش کند.

 

پروبیوتیک‏ها همچنین قادرند اختلالات میکروبیوتای روده، پس از درمان آنتی‏بیوتیکی را به حداقل برسانند. از طرفی بهبود میکروبیوتای روده را می‏توان از طریق سطوح افزایش‌ یافته بیفیدوباکتر‏ها نسبت به لاکتوباسیل‏ها توصیف کرد که نتیجه این امر برقراری تعادل به سمت باکتری‏های مفید خواهد بود.

 

مکمل های پروبیوتیک بر کارکرد سیستم ایمنی، بهبود سرطان، اسهال ناشی از آنتیبیوتیک، اسهال مسافرتی، آلرژی ها، عدم تحمل لاکتوز، بهبود فشار خون، کلسترول افزایش یافته خون و تولید ویتامین در بدن، اثر مثبت می گذارند.